Voor het behandelen en schoonmaken van verschillende oppervlakten is een aantal technieken mogelijk. Van al deze technieken is zandstralen van oudsher een van de meest bekende en gebruikte manieren voor oppervlaktebehandeling. Bij dit zandstralen wordt een combinatie van zand en lucht onder hoge druk op het te behandelen of schoon te maken oppervlak gestraald. Door de grote kracht waarmee het zand op het oppervlak wordt aangebracht, laten walshuid, vuil of eventuele coatings eenvoudig los. Bovendien ontstaat er door de aanslag van het zand een structuur in het oppervlak, waardoor eenvoudig een nieuwe laag kan worden aangebracht. Toch kent zandstralen, ondanks de voordelen die het biedt, ook een groot aantal nadelen. Zo is zandstralen zeer gevaarlijk voor de gezondheid. Maar waarom is het stralen eigenlijk zo gevaarlijk? En wat zijn de risico’s?

Is zandstralen gevaarlijk?

Het stralen met zand is een schoonmaak- en behandeltechniek die al vele jaren gehanteerd wordt. In het begin werd er hierbij veel gewerkt met natuurlijk kwartszand, waaruit de term ‘zandstralen’ dan ook is ontstaan. Ondanks de effectieve werking die het kwartszand heeft bij het schoonmaken en bewerken van staal– en andere oppervlakten, zijn er door de jaren heen steeds meer nadelen aan het werken met kwartszand aan het licht gekomen. Naarmate er langer gewerkt werd met het kwartszand, werd er namelijk ontdekt dat dit zeer schadelijk kan zijn voor de gezondheid van de mens. Het heeft ervoor gezorgd dat het stralen met kwartszand in de meeste landen inmiddels verboden is. Over het algemeen wordt er een maximum van 1% kwarts in het te gebruiken straalmiddel aangehouden, waar dit percentage bij het oorspronkelijke kwartszand ruim boven de 90 ligt.

Waardoor is zandstralen gevaarlijk?

Met het verbieden van zandstralen is er geen twijfel meer mogelijk dat het werken met kwartszand erg gevaarlijk is. Maar waardoor is het zandstralen eigenlijk zo gevaarlijk? En wat zijn dan de gezondheidsrisico’s van zandstralen? Om hier antwoord op te kunnen geven, moeten we kijken naar de samenstelling van het zand. Natuurlijk zand, dat in de beginjaren van het zandstralen veelal gebruikt werd, bevat kristallijn silica – ook wel kwartsstof genoemd. Wanneer de mens in aanraking komt met dit kwartsstof kan dit onder andere silicose veroorzaken. Silicose is een van de oudste en bekendste beroepsziekten, die vooral wordt opgelopen in de mijnbouw en bij steenhouwers. Wanneer silicose wordt opgelopen, wordt er ook wel gesproken van zogeheten ‘stoflongen’. Dit heeft te maken met de minuscule deeltjes kwarts die in het natuurzand zijn verwerkt. Op het moment dat deze worden ingeademd, kunnen deze deeltjes in de longen terechtkomen, wat kan leiden tot zwellingen en littekenweefsel. Een van de grote gevaren van silicose is dat de ziekte in de meeste gevallen pas na zeer lange tijd wordt ontdekt. Wat begint met lichte longklachten en een vervelende hoest, ontwikkelt zich langzaam maar zeker tot ernstige benauwdheid en ademhalingsproblemen. Wanneer silicose wordt gediagnosticeerd en de blootstelling aan de kwartsdeeltjes wordt gestopt, is het meestal al te laat. Er bestaat geen medicijn of behandelmethode voor silicose en is dan ook onomkeerbaar.

Een ander groot nadeel van de kwartsdeeltjes is dat deze zeer klein en vrijwel onzichtbaar zijn. Vaak wordt er gewerkt met een helm of andere beschermende kleding, maar zelfs met bescherming blijft het werken met het zand zeer gevaarlijk. De deeltjes blijven door hun minuscule formaat voor geruime tijd in de lucht hangen – zelfs als de werkzaamheden al gestopt zijn. Dit zorgt er voor dat niet alleen persoon die zandstraalt gevaar loopt; ook andere mensen in de omgeving zullen de deeltjes, zonder enige vorm van bescherming, nietsvermoedend inademen.

Wat zijn de andere gezondheidsrisico’s van zandstralen?

Zoals gezegd, kan het werken met kwartzand zeer nare gevolgen hebben in de vorm van silicose. Maar dit is niet het enige gezondheidsrisico dat zandstralen met zich meebrengt. Door de grote hoeveelheid kleine kwartsdeeltjes in de lucht, liggen nog veel meer gezondheidsproblemen op de loer. Het inademen van deze deeltjes kan namelijk niet alleen leiden tot stoflongen, maar kan, afhankelijk van de grootte en de hoeveelheid en het type straalmiddel, nog veel meer schade veroorzaken. Deze gezondheidsrisico’s kunnen variëren van mild tot zeer ernstig, maar zijn in alle gevallen zeer vervelend en bovendien gevaarlijk te noemen. De volgende gezondheidsrisico’s kunnen zich, naast silicose, voordoen bij zandstralen:

• Geïrriteerde ogen, neus en keel
• Pijn op de borst
• Bronchitis
• Longkanker
• Luchtwegproblemen
• Hersen- en/of zenuwletsel

Het alternatief voor zandstralen: Bristle Blaster® en MBX®

Door de vele nadelen, gezondheidsrisico’s en het daarop volgende verbod op zandstralen, zijn er door de jaren heen verschillende alternatieven voor het bewerken en schoonmaken van oppervlakten bedacht. MontiPower heeft met de Bristle Blaster® en MBX® een revolutionaire techniek op de mark gebracht, die hét perfecte alternatief voor zandstralen zijn. De handbediende powertools zorgen er met hun gepatenteerde ronddraaiende borstels voor dat verschillende soorten oppervlakten op een eenvoudige en bovendien 100% veilige manier kunnen worden ontdaan van vuil, walshuid en coatings. Op deze manier profiteert u van alle voordelen van zandstralen en andere vormen van stralen, zónder alle nadelen die hieraan vastzitten.